Compositio monocordi secundum Enchiriadem
Source: Hans Schmid, ed., Musica et scolica enchiriadis una cum aliquibus tractatulis adiunctis, Bayerische Akademie der Wissenschaften, Veröffentlichungen der Musikhistorischen Kommission, Band 3 (Munich: Bayerische Akademie der Wissenschaften / C. H. Beck, 1981), 233–35 (right column only).
Reproduced by permission of the Bavarian Academy of Sciences.
Electronic version prepared by Andreas Giger E, Anna Shparberg C, and Thomas J. Mathiesen A for the Thesaurus Musicarum Latinarum, 1999.
| Actions |
|---|
[233] COMPOSITIO MONOCORDI SECUNDUM ENCHIRIADEM
[right column] Partire totum A per medium et habebis H. Partire per medium A usque ad H et habebis D. Accipe terciam partem de toto A et habebis E. Accipe quartam partem de toto D et habebis G. Accipe medietatem de toto G et appone eidem retro et habebis C. Accipe terciam partem de toto E et appone eidem retro et habebis B. Accipe terciam partem de toto B et habebis F. Ecce habes octo cordas. Partire per medium totum B et habebis I. Accipe terciam partem de toto F et habebis K. Partire per medium totum D et habebis L. Partire per medium totum E et habebis M. Partire per medium totum F et habebis N. Accipe [234] [right column] terciam partem de toto K et habebis O. Divide per medium totum H et habebis P. Divide per medium totum I et habebis Q. Divide per medium totum K et habebis R. Accipe terciam partem de toto O et habebis S. Ecce habes duodeviginti cordas.
Primae quattuor cordae dicuntur graves. Item aliae quattuor dicuntur finales. Aliae quattuor dicuntur superiores. Et aliae quattuor nuncupantur excellentes. Et super has sunt duae positae, quae dicuntur iacentes. Primae igitur quattuor notantur per hos caracteres [signa]. Aliae quattuor per hos notantur [signa]. Aliae quattuor per hos [signa]. Aliae quattuor per hos [signa]. Aliae duae extremae hos habent caracteres [signa]. In omnibus quaternis cordis prima vocatur prothus, secunda deuterus, tercia tritus, quarta tetrardus.
[235] [right column] Cantus, qui legitime est factus, has debet tenere mensuras in ascendendo et descendendo: Quartam cordam secundum Boetium et quintam secundum Enchiriadem. Sunt finales primi toni, qui dicitur protus, et secundi, qui dicitur plagis proti, id est iunior primi toni. Quando plus ascendit cantus de primo tono supra finalem cordam, tangit octavam et secundum quosdam nonam, sed hoc rarissime. Descendit autem subtus usque ad terciam et rarissime usque ad quartam. Secundus autem tonus, qui est iunior primi, ascendit supra finalem usque ad quintam et rarissime tangit sextam. Et praeter has tangit secundum Boetium illam cordam, quae vocatur paramese, quae non invenitur in alio monocordo. Descendit autem usque ad quartam et secundum Enchiriadem usque ad quintam. Similiter fit in aliis tonis. Est autem finalis corda in tercio et quarto tono secundum Boetium quinta et secundum Enchiriadem sexta, in quinto et sexto secundum Boetium sexta et secundum Enchiriadem septima, in septimo et octavo secundum Boetium septima et secundum Enchiriadem octava.
